De liefde die ze samen hadden gekend was naar zijn zeggen groots: het was in die 35 jaar dat ze samen waren geweest alleen maar meer geworden. Maar nu dat zij er niet meer is, heeft hij er vooral last van dat het zo ontzettend groots was. Zijn vrouw is onlangs overleden, tot zijn grote verdriet. Het was een mooi overlijden en ze hadden afscheid kunnen nemen, maar de pijn die ze achterliet met haar wegging had hij nooit kunnen bedenken. En dat vindt hij bijzonder, aangezien er tussen hen nooit verdriet en pijn was, dus waarom nu ineens wel?
Liefdesverdriet is iets dat in liefdesliedjes als iets romantisch en verdrietigs wordt beschreven, maar liefdesverdriet is vooral ook iets heel intens. En hoewel het vaak gaat over een gebroken hart, is het vooral het brein dat een hele heftige reactie vertoond bij het verlies van een geliefde. Het is het brein dat de pijn voelt en moet afkicken van de liefde die het heeft gekend. En zo ook bij deze man, deze arme verdrietige man. Hij voelt wat verslaafden voelen als ze plots moeten stoppen met het nuttigen van hun verdovende middel. De liefde was zijn verdovende middel en zijn vrouw was altijd degene die hem hiervan voorzag. Maar nu dat zij was overleden en het verdriet nog te groot was om de liefde uit herinneringen te halen, vertoont zijn brein dezelfde activiteit als wanneer je afkickt van een ander middel. Het verlangen naar de liefde, naar zijn geliefde, is zo groots. En de afwezigheid ervan maakt dat hij niet in staat is om nog te werken of voor zichzelf te zorgen.
Maar ook de pijn die hij voelt is echt: de emotionele pijn die liefdesverdriet met zich meebrengt activeert dezelfde brein activiteit als bij iemand met fysieke pijn. De emotionele pijn kan dus echt gevoeld worden als pijn in het lichaam. En van pijn moet je herstellen, helen.
Het verdriet van deze man mag niet worden afgedaan met troostende zinnen als ‘maar jullie hebben het zo lang fijn gehad’ of ‘koester de herinneringen’. Een verlies zoals het zijne verwerk je niet. Er zullen momenten komen waarop het minder intens zal voelen, maar weggaan zal het gemis nooit helemaal. En zodra we liefdesverdriet serieus gaan nemen, kunnen we onszelf en een ander ook de ruimte geven om te rouwen. Rouwen om de liefde die niet meer elke dag gevierd kan worden, rouwen om het gemis van die ander die jou aanvulde. De liefde is bijzonder machtig iets. En juist als je het verliest, voel je dat je wellicht wel zonder de ander kan, maar nooit meer zonder de ander zou willen.
Dit is de laatste column die van mij zal verschijnen in deze krant. Wil je meer lezen of luisteren? Neem dan een kijken op www.ilvy.com of lees mijn boek De Relatie APK.
