Prestatiedruk? Laat het los!

Vooraf aan het geplande gesprek ontving ik drie mailberichten van hem. En hij wilde graag telefonisch contact voor onze afspraak om te checken of hij bij mij wel aan het juiste adres was. Het was wel duidelijk dat Mike het erg lastig vond te komen naar een afspraak met een seksuoloog. Niet heel gek en bijzonder, want het grootste deel van mijn cliënten vinden het erg spannend te praten over hun seksleven. Het onderwerp is na maanden (soms zelfs jaren) van problemen en onvrede al zo beladen geworden dat erover praten vaak allerlei emoties losmaakt. Maar de extra last en schaamte leek gekoppeld aan zijn leeftijd: Mike was 21 jaar. Op die leeftijd wil je niet toegeven dat je seks niet loopt zoals je graag zou willen. Je wilt zonder nadenken en remmingen genieten van seks. Je wilt gewoon dat alles werkt zoals het hoort en je mag verwachten op die leeftijd. Het zal je verbazen dat ik best veel jonge mannen op mijn spreekuur zie. De gemene deler bij deze groep jongemannen is het gevoel hebben een prestatie te moeten leveren in het vrijen met een ander.

Een stoere breedgeschouderde jongeman stapt uiteindelijk dan toch mijn spreekkamer binnen. Een strak wit T-shirt, haar perfect in model en op zijn biceps aan beide kanten een tatoeage. Rechtstreeks uit de sportschool waar hij minimaal vier keer per week traint.

Mike is twee jaar geleden besneden i.v.m. een te nauwe voorhuid. Voor zijn besnijdenis heeft hij geen seks gehad met de meisjes met wie hij het wel wilde. Hij durfde het niet, omdat het niet lukte een volledig harde erectie te krijgen met de te nauwe voorhuid. Nu hij besneden is lijken alle obstakels genomen, maar ‘het lukt dus niet’. ‘Ik heb een hele leuke vriendin via Instagram ontmoet, maar ik heb nauwelijks zin in seks. Eenmaal heb ik pillen gebruikt ter verhoging van mijn libido en die werkte heel heftig. Maar de terugslag daarna was zo groot dat ik helemaal geen lust meer heb gevoeld sinds die ene keer’. Zijn lichaam reageert niet meer zoals hij zou willen en hij heeft gemerkt geen spontane erecties meer te hebben overdag.

We bespreken zijn neiging tot zich druk maken en piekeren. Het lukt hem eigenlijk niet zichzelf gerust te stellen en geruststelling en uitleg van ander hoort hij wel, maar helpt niet echt in het kunnen loslaten van zijn hersenspinsels. Het eerste gesprek met mij had dus eigenlijk niet het gewenste effect op hem. Ik heb hem veel uitgelegd en ook ik probeerde hem gerust te stellen. Direct na het gesprek was hij opgelucht, maar ik schatte in dat dit niet van lange duur zou zijn. Al mijn informatie zorgde vast voor allemaal nieuwe vragen en onzekerheden. En inderdaad…. een paar dagen later een boodschap van Mike: ‘ik zit heel erg met het feit dat ik helemaal geen zin heb en soms ook niet krijg. Heb je hier tips voor?’

En toen volgde mijn digitale antwoord:

Eigenlijk bestaat zin in seks niet. Er is niet iets wat zomaar uit de lucht komt vallen en waarna je dan wilt vrijen. Dat lijkt in het begin van veel relaties wel zo (want dan ben je verliefd), maar dat komt doordat je dan veel met de ander bezig bent en de hele tijd op elkaar gericht bent. Al na een paar weken zie je dat er vaak minder wordt gevreeën dan op het begin. 

Zin is eigenlijk een motivatie uit jezelf met seks bezig te willen gaan. En om gemotiveerd te zijn ergens mee te beginnen dan moet je iets wel leuk, lekker en fijn vinden. Als de seks bijv. teleurstellend, saai is of niet lukt dan ben je ook niet zo gemotiveerd er tijd aan te besteden en te plannen. Vergelijk het met sporten in de sportschool: je motivatie is gespierd en fit te worden en blijven. Als dit niet goed genoeg lukt ben je ook geneigd er mee te stoppen. 

Zorg dat je voldoende seksuele prikkels hebt, bespreek jullie fantasieën met elkaar, vrij op andere momenten en andere plekken, probeer iets nieuws en laat los dat seks altijd stomend en heftig moet zijn. Dat het soms niet lukt is niet erg en dat je af en toe te moe bent of het niet kan opbrengen is ook geen ramp. Laat los dat je een prestatie moet leveren.

Het vergelijk met het sporten sprak hem aan en zorgde voor duidelijkheid. Het staat zwart op wit dus Mike kan het als het nodig is weer even nalezen. Dat is een goede oplossing met een hoofd vol hersenspinsels. Het is een jaar geleden dat ik iets van Mike heb gehoord. Ik hoop dat het goed met hem gaat.

Inger Tempels-van Zetten is Seksuoloog NVVS en heeft haar eigen praktijk Leif.Â