Rollator seks: Seks bij senioren.

Ouder worden brengt leuke dingen met zich mee, zoals bijvoorbeeld meer vrije tijd na je pensioen. Maar ouder worden heeft ook het een keerzijde; je lichaam veroudert en verandert, mensen om je heen komen te overlijden of er is sprake van een ziekte bij jou of een bekende. Dit zijn allemaal onderwerpen die veelal besproken worden. Alleen seksualiteit bij senioren blijft een taboe. Door de vergrijzing neemt automatisch het percentage ‘ouderen’ in de samenleving toe en hierdoor is er ook een toename in seksueel actieve senioren. Onderzoek naar seksualiteit bij ouderen is nog nauwelijks gedaan en er wordt ook weinig over gesproken. Het lijkt wel dat, als een bepaalde leeftijd is bereikt, seksualiteit niet meer bestaat. Maar, kan jij je voorstellen dat je ook wilt of gaat stoppen met seks?

Dat er een afname is in lichamelijke functies is zichtbaar – ouderen lopen wat lastiger, alles gaat wat trager en er zijn meer lichamelijke kwaaltjes. Dat ook de seksuele functies afnemen met het toenemen van de jaren is een feit. Zo neemt bijvoorbeeld de kwaliteit van de bloedvaten af met leeftijd. Maar die bloedvaten zijn wel een essentieel onderdeel voor seksuele activiteit – voor voldoende seksuele opwinding is ook voldoende doorbloeding van de geslachtsdelen nodig, bij zowel mannen als vrouwen. Maar een afname in de kwaliteit van de (genitale) doorbloeding betekend niet dat het helemaal niet meer lukt om opgewonden te raken. Het duurt alleen wat langer of er zijn andere, of meer intense, prikkels nodig om dezelfde opwinding te verkrijgen.

Dementie klachten komen uiteraard ook veel voor bij de senioren. Bij sommige speelt het dat als er sprake is van seksuele gevoelens en opwinding en ze hier gehoor aan geven dat ze dit niet meer helemaal helder hebben of onthouden waardoor ze meerdere keren achter elkaar de toenadering kunnen zoeken tot hun partner. Een eventuele afwijzing hierop kan pijnlijk zijn voor diegene. Daarnaast kan degene met dementie ook er last van hebben dat ze hun partner niet meer herkennen. Seksuele activiteiten kunnen dan aanvoelen als een soort verkrachting. Dit is voor zowel de partner als degene met dementie erg vervelend en een nare ervaring.

‘Seks kan erg fijn zijn en toevoegen aan de kwaliteit van leven, ook als je een senior bent.’

Naast alle bovengenoemde problemen zijn er ook nog een aantal praktische problemen – namelijk de hoe, wat en waar! Als je heup problemen hebt of in een rolstoel zit dan zijn er bepaalde standjes die niet meer mogelijk zijn. Samen tot een creatieve oplossing, met bijvoorbeeld de rollator als steun, kan een oplossing zijn en veel plezier met zich mee brengen. Daarnaast, als je in een verzorgingstehuis zit dan is het ook niet altijd mogelijk om een intiem moment te delen met de verpleging die elk moment binnen kan komen lopen. Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor dat de bewoners van de verzorgingstehuizen de baas zijn in hun eigen kamer en daar mogen doen wat ze willen – of dit nu met hun partner, een andere bewoner of met een escort is. Een aantal verzorgingstehuizen zien dit ook in.

Een ander, groter, praktischer probleem is dat er meer senioren vrouwen zijn dan mannen. Dan wordt intiem zijn met een (mannelijke) partner wat lastiger. Maar uit onderzoek blijkt dat ouderen ook gewoon nog masturberen. Het in elkaars bijzijn masturberen of elkaar daarbij helpen kan ook een oplossing zijn voor het voorgeven van de seksuele relatie voor dat bepaalde standjes of houdingen lastiger zijn als je eenmaal wat op leeftijd bent.

Zoals we al aan het begin schreven is er nog weinig wetenschappelijk onderzoek naar seksualiteit bij senioren gedaan. Hopelijk gaat dit in de nabije toekomst wel meer gebeuren. Maar een volgende keer dat je hoort over senioren en seks is het belangrijk om te onthouden dat wij eigenlijk ook allemaal het liefst nog intiem kunnen zijn tot onze 100ste en daar ook nog van te kunnen genieten! Seks kan erg fijn zijn en toevoegen aan de kwaliteit van leven, ook als je een senior bent. Een mooie documentaire hierover is 69: liefde, seks, senior.

De schrijvers van Bedmanieren zetten zich in voor het bespreekbaar maken van seksualiteit op een serieuze, maar toegankelijke manier. Dit stuk werd geschreven door drs. Simone Speelman, GZ-psycholoog, in opleiding tot seksuoloog.