Stine Jensen ‘Het is een reis – en schaamte hoort erbij’

Stine Jensen ‘Het is een reis – en schaamte hoort erbij’
Stine Jensen ‘Het is een reis – en schaamte hoort erbij’

Naast filosoof en schrijver noemt ze zichzelf ook feminist. ‘Al riskeer je daarmee dat de helft van de toehoorders afhaakt.’ Stine Jensen is gekant tegen de bimbocultuur en de seksualisering van de samenleving, die vrouwen hun vrijheid ontneemt. Ze veroordeelt niemand, maar stimuleert liever een intiem gesprek over lust en liefde.

‘Praten over seks is allesbehalve gemakkelijk’, bekent Stine Jensen. ‘Vreemd eigenlijk, want als je naar tv-programma’s als Spuiten en Slikken, de Sunny Side of Sex en Sex Academy kijkt, lijkt in Nederland alles mogelijk en bespreekbaar. Maar in de eigen slaapkamer liggen zaken ingewikkelder.’ De beelden die zo indringend via het breedbeeldscherm binnenkomen, maken het er niet makkelijker op, denkt ze. ‘Schaamteloosheid, een platte vorm van seksualiteit en een fantasieloos uiterlijk lijken te zijn verknoopt met seks. Die beelden zitten in je hoofd. Je hebt misschien het idee dat je ze leuk móet vinden. Dat je eruit moet zien als de strakke meiden op billboards. Dat je moet presteren volgens die norm. Misschien schaam je je omdat je niet als de rest bent. Schaamte heeft altijd met normen te maken. Schaamte is ook sterk verbonden met lichamelijkheid.’

Individuele ontdekkingsreis

‘Complexe emoties tijdens de seks mogen ervaren worden. Dat gun ik mensen.’

Jaren terug was Stine Jensen een van de initiatiefnemers van het manifest Seks moet weer haute couture worden, tegen de bimboficatie van de samenleving. Ze benadrukt dat er niet één definitie van schoonheid bestaat die de maatstaf is. ‘Verschillen mogen er zijn. Met zoiets intiems als seks moet je vooral jezelf kunnen zijn.’ Gemakkelijker gezegd dan gedaan, voor jezelf als individu biedt dit geen handvat. Je wordt immers verliefd, begint een relatie en dan moet je het toch zelf uitvogelen. ‘Ik net zo goed’, beaamt Stine. ‘Hoe ontwikkel je je dan? Wat is sexy voor jou? Je relateert het altijd aan een bepaalde maatschappelijke ruimte, dat kan ook niet anders. Het is prima dat je ook eens bimbo bent. Dat kan passen bij je individuele ontwikkeling, bij  wijze van ontdekkingsreis. Als je maar weet dat je de keuze hebt, dat het niet vanzelfsprekend is.’

Altijd 1962

Ze herinnert zich de prachtige novelle Aan Chesil Beach van Ian McEwan, waarin een pasgetrouwd stel in 1962 wordt gevolgd dat het voor het eerst met elkaar doet. ‘Daar komen complexe emoties los, van wel en niet willen of durven. Bedenkingen krijgen we in de beeldcultuur niet mee: seks lijkt overal en altijd mogelijk. We zijn murw geslagen. Dan wordt het moeilijk om bij je gevoelens te komen. Toch is McEwans beschrijving herkenbaar voor iedereen. Want eigenlijk is het nog steeds 1962 als je het voor de eerste keer in je leven doet, of met een nieuwe persoon, of als je wat ouder bent. Die rijkdom aan emotie mag ervaren worden. Dat gun ik mensen.’

Een mooi excuus

Ik fantaseer graag over een sterke man die me in een Amerikaanse slee wegvoert naar een onbekende plek’

‘Het is een reis, en schaamte hoort erbij. Het zou fijn zijn als geliefden of vrienden daarover van gedachten zouden kunnen wisselen. Daarom heb ik samen met vriendin Leo Wentink de conversatiebox Mag ik je wat vragen over lust en liefde? ontwikkeld. De 40 vragen op de kaartjes zijn een mooi excuus voor een gesprek over dingen die je eerder misschien niet durfde aan te snijden.’ In het essay dat bij de box zit doet Jensen zelf ook een aantal bekentenissen. Vooral de vraag over seksuele fantasieën vond ze moeilijk, erkent ze. ‘Wat zit er achter zulke bedenksels? Ik fantaseer graag over een sterke man die me in een Amerikaanse slee wegvoert naar een onbekende plek, waar vervolgens lustig de liefde wordt bedreven. Maar dat klinkt zo plat.’ Psycholoog Michael Bader leert je over dat gevoel heen te stappen. In zijn boek Arousal geeft hij een voorbeeld van een vrouw die erg onzeker is over haar uiterlijk en het moeilijk vindt als haar eigen man haar seksueel bekijkt. Jensen: ‘Ze fantaseert ondertussen over mannen die haar opgewonden bewonderen terwijl ze naakt op een podium staat. Die fantasie hielp haar om haar schroom te overwinnen.’ Aarzelend vervolgt ze: ‘Ik geef toe, misschien heb ik zo’n interpretatie nodig om fantasieën aanvaardbaar te maken.’

Spieren ontdekken

Je seksueel ont-wikkelen – ‘dat is het letterlijk’ – kan volgens Jensen op verschillende manieren. In haar laatste boek Go East schrijft ze over de verbreding van seksualiteit die mensen in het Oosten zoeken. ‘Als je het tegenwoordig over tantrayoga hebt, wordt dat direct geassocieerd met tantraseks. Ik doe zelf aan kundalini-yoga, dat is een vorm van tantrische yoga. Kundalini draait om energie uit je ruggengraat losmaken. Zo maak je verbinding met jezelf. Bij mij werken de oefeningen goed. Je ontdekt spieren waarvan je niet wist dat je ze had – onder meer in het heup- en bekkengebied. Je spant ze aan tijdens seks en daardoor neemt je vitaliteit toe – en dus ook je viriliteit.’ Ze haalt een grappige scène aan uit Sex and the City waarin Samantha door zo’n yogasessie nog hitsiger wordt dan ze normaal al is en onmiddellijk seks wil hebben. Lachend: ‘In de lessen die ik volg, blijft iedereen van elkaar af!’


Paspoort * Naam: Stine Eilskov Jensen * Geboren: 1972, Hillerød, Denemarken * Opleiding: literatuurwetenschap en filosofie * Carrière: Universitair docent literatuurwetenschap, publicist, programmamaker bij HUMAN, onder meer de tv-serie Dus ik ben. * Publicaties: Turkse vlinders. Liefde tussen twee culturen (2005), Dus ik ben, een zoektocht naar identiteit (2010, met Rob Wijnberg), Echte vrienden. Intimiteit in tijden van Facebook (2013, essay Maand van de Filosofie), Go East. Een filosoof reist door de wereld van mindfulness. yoga en spiritualiteit (2015). Conversatiebox Mag ik je wat vragen over lust en liefde? (2016, met Leo Wentink)