Veel mensen starten een polyamoreuze lifestyle vanuit hun vaste relatie: die wordt geopend en dan is er vanuit daar plek voor meerdere geliefden. Dat levert specifieke situaties op rondom vertrouwen, leren delen en onderzoeken hoe de verandering werkbaar wordt in jullie gezamenlijke leven. Daarover schreef ik eerder al “Waarom zou je het doen”, een artikel over “do’s” en een artikel over “don’t’s”.
Maar het kan ook anders. Polyamorie is niet voorbehouden aan koppels die na een monogame tijd een paradigmaverschuiving doorstaan. Als individu kan je net zo polyamoreus zijn als iemand in (een) relatie(s). Want jouw gevoel is hierin de leidraad, niet de situatie waar je toevallig op dat moment inzit. Nu is de meeste informatie online gericht op koppels. Maar in je eentje open relaties ontdekken werkt anders dan wanneer je als duo begint.
Hoe kom je daarbij
Stel, je had ooit een open relatie. Dat beviel je goed, heel goed zelfs. Helaas is die relatie om welke reden dan ook voorbij. In je volgende contacten wil je dat aspect behouden, dus zoek je je contacten daarop uit.
Of je merkt: je wordt regelmatig verliefd op meerdere mensen tegelijk. Dat hele exclusiviteitsding werkt niet voor je en als je verschillende personen date, wil je niet op een gezet moment alle contacten (op één na) moeten afkappen. Je wil je contacten blijven zien, ook al verandert de vorm van de relaties soms.
Veel gehoord ook: mensen proberen monogamie en voelen zich er niet fijn bij. Ze merken dat er onuitgesproken verwachtingen zijn rondom concepten als “relatie”, “samen” en “houden van”. Juist die onduidelijkheid trekken ze slecht: ze willen graag zelf uitzoeken op welke punten ze hoeveel verbinding willen en in welke vorm.
In al deze voorbeelden wordt een open manier van relateren onontkomelijk een onderdeel van hoe je je relaties wil inrichten. Dus dat is ook de manier om het te behandelen: als een serieus en onvermijdelijk onderwerp.
Wat is er anders dan beginnen als koppel?
Het grote voordeel van single beginnen met polyamorie is dat je niks hoeft te veranderen. Een monogaam patroon opbouwen en dat vervolgens omgooien kost tijd en moeite en kan een zoektocht zijn. Verandering is namelijk nooit makkelijk. Dat blijft je bespaart als je je relaties direct polyamoreus insteekt, dus het spreekwoord “een goed begin is het halve werk” gaat hier zeker op.
Daar staat wel tegenover dat niet iedereen je begrijpt. Reacties die je kunt verwachten: “Hoezo, je zoekt geen vaste relatie? Neem je onze dates dan niet serieus? Wil je alleen maar ongebonden seks?”. Soms kunnen je nieuwe liefdes stiekeme hoop koesteren dat je vanzelf monogaam met ze wil zijn, als zij maar hard hun best doen en jullie relatie voortduurt. Daarvoor moet je soms stevig in je schoenen staan.
Hoe kun je poly daten als single?
Of je nu een digitale dater of analoge ontmoeter bent, als single poly moet je stevig in je schoenen staan. De hedendaagse datingcultuur is dan wel ingericht op scharrelen, maar niet op consensuele non-monogamie die langer dan een paar maanden duurt. Daarom is het belangrijk om snel kaf van koren te scheiden en je relatiewensen zeer snel kenbaar te maken. Dat kun je doen in de tekst op je datingprofiel of je brengt het op in ’n gesprek op de eerste date. Niet wachten tot de derde date (of nog later), want daarmee wek je de schijn valse verwachtingen te voeden.
Daarbij is het van groot belang dat je terughoudend bent met indikken op je relatiewensen. Net als dat sommige mensen niet willen daten met iemand die rookt of tegengestelde politieke ideeën heeft, is het zaak polyamorie als net zo’n belangrijk criterium te zien. Kan je date er niet mee overweg dat je structureel meerdere geliefden hebt? Dat is jammer, maar helaas: jullie zijn geen match.
Tref je een tot dan toe monogaam persoon die het avontuur van polyamorie wel aan wil gaan met jou? Blijf in gesprekken aanstippen wat jouw manier van relateren is. Het kan gebeuren dat als je verliefd wordt, je in het begin alleen oog hebt voor die éne persoon. Je wil dan voorkomen dat je geliefde na een halfjaar in paniek schiet omdat je ogenschijnlijk ineens een nieuwe date hebt. Je bent door je verliefdheid niet ineens monogaam geworden, dus het is belangrijk om jouw manier van polyamorie naar buiten te blijven brengen.
Een overkoepelend laatste advies is nog: houd rekening met elkaar, maar alleen in overleg. Omdat monogamie de geïnternaliseerde norm is kan het ongewild en onbewust gebeuren dat je je telkens tegen monogame mechanismen moet verzetten. Denk aan het label aan jullie relatie (partner, geliefde, scharrel, date), hoeveel tijd je met elkaar spendeert, of wanneer je elkaars familie ontmoet. Bevestiging geven aan je date is natuurlijk prachtig, maar houd je authenticiteit daarin vast.
SoloPoly: een valide manier van doen
Misschien is een single polyamoreus bestaan voor jou je basis. Je wil geen grote primaire relaties met samenwonen, financiële vervlechting of kinderen. Autonomie is belangrijk voor je en het ontmoeten van nieuwe mensen is voor jou een feestje. Je wil de regie over je eigen leven houden en ziet weinig heil in hiërarchieën tussen verschillende relaties. Je hebt allicht betekenisvolle, langdurige contacten die je een relatie zou kunnen noemen, maar je jaagt het niet na om die contacten in het keurslijf van een “goede relatie” te proppen.
Gefeliciteerd, je bent niet zozeer de eeuwige vrijgezel, maar een solopolyamorist. Simone van Saarloos noemde dit fenomeen eerder al “de single in verbinding”.
Dus ben je nu single en zie je monogamie echt niet meer gebeuren? Dat is mijns inziens de beste start voor een polyamoreus leven.
Roos Reijbroek is relatiecoach binnen haar eigen praktijk De Vrije Ruimte. Onder de naam De Meerminners organiseert ze gespreksavonden voor polyamoristen. Ze is expert en publiek spreker op het gebied van open relaties en polyamorie.