Een depressie en jouw seksleven.

Psychische klachten worden steeds openlijker besproken. De gevolgen van een psychische stoornis op je seksleven, relatie en seksdrive worden daarentegen nog niet zo openlijk besproken. Hier lees je hoe een depressie je seksleven kan beïnvloeden.  

In Nederland heeft ongeveer 5% van de volwassenen jaarlijks last van een depressieve episode. Een depressie heeft in veel gevallen gevolgen op de seksuele relatie van iemand. Er is vooral sprake van minder behoefte aan en zin in seks. Maar wat voor gevolgen heeft een depressie precies op je seksleven?

Een depressie is een aaneengesloten periode van twee weken waarbij er sprake is van een aanhoudende sombere stemming of afgenomen belangstelling in (plezierige) activiteiten. Daarnaast zijn er andere kenmerken zoals een verstoord slaapritme, veel of weinig eten en gevoelens van waardeloosheid en schuld. Regelmatig gaat een depressie ook gepaard met gedachten aan de dood. Een depressie zorgt er ook voor dat iemand zich minder goed voelt over zichzelf, die persoon voelt zich vermoeid en heeft weinig energie. Als iemand zich al niet lekker in zijn vel zit en zich somber voelt, dan kun je je wel voorstellen dat die persoon weinig of helemaal geen zin in seks heeft.

Als je depressief bent dan is er sprake van een verstoring in je hersenen. De neurotransmitters dopamine en serotonine spelen hierbij een rol. Dopamine stimuleert vooral de stemming en plezier centrum in de hersenen. Als dit afneemt dan neemt de zin in seks ook af. Bij 50% van de vrouwen en bij 40% van de mannen is de zin in seks verminderd bij een depressieve stoornis. Maar ook een klein gedeelte van de patiënten met een depressie ervaart juist meer zin in seks (dit is ongeveer 12%). Ook komen er vaak opwindingsstoornissen voor bij een depressie zoals onvoldoende lubricatie (vochtig worden) of een erectiestoornis. Daarnaast kunnen er problemen zijn met het verkrijgen van een orgasme. Antidepressiva werken op de neurotransmitters in je hersenen. Ze zorgen er voor dat de stofjes weer goed worden opgenomen. Alleen hebben ook de antidepressiva weer bijwerkingen op je libido. Sommige mannen ervaren hierdoor bijvoorbeeld erectieproblemen.

‘Er wordt bij een depressie door een therapeut niet vaak gevraagd naar de seksuele relatie en behoeftes.’

Niet alleen vanwege de verminderde zin in seks, ook vanwege de verlaagde zelfwaardering en de neiging om jezelf op te sluiten, maken dat een depressie ook veel gevolgen op de partnerrelatie kan hebben. Als de partner relatie slechter gaat, dan is het nog lastiger om seks te hebben – de aantrekkelijkheid van de ander neemt immers af.

In de praktijk valt het op dat er bij een depressie door een therapeut niet vaak gevraagd wordt naar de seksuele relatie en behoeftes. Dit terwijl de depressie sterk van invloed kan zijn op de seksualiteit en de relatie. Hoe langer de seksuele klachten zich voordoen, des te lastiger het wordt om ze te verhelpen. Bijvoorbeeld – als je lang rond blijft lopen met een gebroken arm zonder de juiste zorg ervoor te krijgen, dan is de breuk ook moeilijker te herstellen. Zo werkt dat ook met seksuele klachten – deze klachten manifesteren zich in je gedragspatroon en dat is moeilijk te doorbreken. Dus mocht je in gesprek zijn met een ander over hoe je je voelt, bespreek de gevolgen ervan op alle vlakken – zo neem je al zelf een eerste stap om je beter te kunnen voelen.

Hierbij nog een aantal andere tips om je (seks)dip te doorbreken: 

  • Als je seks hebt dan komen er ‘gelukshormonen’ vrij. Dit geeft je een goed gevoel en stimuleert het pleziercentrum in je hersenen waardoor de somberheid (tijdelijk) kan afnemen. Eigenlijk is het dus juist goed om seks te hebben als je minder goed in je vel zit.
  • Naast de ‘gelukshormonen’ komt er ook oxytocine vrij bij lichamelijk contact. Dit is het hormoon waardoor wij ons hechten aan iemand. Ook dit kan helpen om je beter te laten voelen en je meer aan je partner te binden. Een knuffel brengt deze stofjes al op gang dus zoek ook vooral lichamelijk contact op bij je partner.
  • Als je merkt dat je partner zich terugtrekt dan is het een goed idee om dit met je partner te bespreken. We kunnen het volgens mij niet genoeg benadrukken – communicatie is ontzettend belangrijk in alle vormen van relaties.
  • Merk je dat je niet lekker in je vel zit en blijft dit een week of langer aan? Trek dan tijdig aan de bel. Zoals hierboven staat, hoe langer je ermee wacht hoe hardnekkiger het probleem kan worden.
  • Mocht je hulp gaan zoeken, zorg dan ook dat je dit soort klachten meldt. Hoe sneller je het bespreekbaar maakt, hoe makkelijker het is om er op terug te komen. 

De schrijvers van Bedmanieren zetten zich in voor het bespreekbaar maken van seksualiteit op een serieuze, maar toegankelijke manier. Dit stuk werd geschreven door drs. Simone Speelman, GZ-psycholoog, in opleiding tot seksuoloog.